Ὡς τυγχάνει γνωστό, τό ἱερό λείψανο τοῦ Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου βρέθηκε στήν κρύπτη τοῦ Ἀββαείου τοῦ Σάν Λορέντζο Ἰν Κάμπο τῆς Ἰταλίας ἀπό τή βυζαντινολόγο - ἀρχαιολόγο Μαρία Θεοχάρη. Γιά τήν ἀνακάλυψη τοῦ ἱεροῦ λειψάνου ἔκανε σχετική ἀνακοίνωση στήν Ἀκαδημία Ἀθηνῶν (15.6.1976) ὁ Ἀκαδημαϊκός Ἀναστάσιος Ὀρλάνδος. Ὁ Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Παντελεήμων πέτυχε ἀρχικά τήν ἐπιστροφή τῆς Ἁγίας Κάρας (τόν Ὀκτώβριο τοῦ 1978) καί ὕστερα ὁλόκληρο τό λείψανο τοῦ Ἁγίου στίς 24.4.1980. Ἔκτοτε ὄχι μόνο τό πλήρωμα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης προσκυνᾶ τό λείψανο τοῦ Ἁγίου εὐλαβῶς, ἀλλά καί ἅπαντες οἱ Ὀρθόδοξοι χριστιανοί.
Ἡ ἀνακάλυψη τοῦ Ἱεροῦ Λειψάνου τοῦ Ἁγίου Δημητρίου καί ἡ ἐπανακομιδή του στόν τόπο τοῦ μαρτυρίου του , συνετέλεσαν ὥστε στίς 10-13 Μαΐου 1981 νά λάβει χώρα τό πρῶτο θεολογικό ἐπιστημονικό Συνέδριο στόν Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Δημητρίου μέ θέμα τί ἄλλο; Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΟΝΑΧΙΚΟΝ ΙΔΕΩΔΕΣ. Εἰσηγητές ὑπῆρξαν ἡγούμενοι καί πατέρες ἀπό τό Ἅγιον Ὄρος. Παρέστησαν δέ πολλοί κληρικοί καί λαϊκοί. Ἔκτοτε ἐπακολούθησαν πολλά συνέδρια ἐπί τῶν ἡμερῶν τοῦ Μητροπολίτου Παντελεήμονος καί ἤδη συνεχίζονται καί ἐπί τῶν ἡμερῶν τοῦ Παναγιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ.κ. Ἀνθίμου. Ἕνα ἔλαβε χώρα στό Ναό τοῦ Ἁγίου Δημητρίου (2007) καί δύο ἄλλα πρόσφατα γιά τό συμπολιοῦχο τῆς Θεσσαλονίκης, Ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμα. Καί τά τρία σημείωσαν μεγάλη ἐπιτυχία.
Στό περιοδικό «ΕΚΚΛΗΣΙΑ»,μέ ἀριθμ. 2 / 16 Νοεμβρίου 1982, ἔχει δημοσιευθεῖ τό Καταστατικό Σύστασης καί Λειτουργίας του ΚΕΝΤΡΟΥ, ὅπως αὐτό ἐγκρίθηκε μέ τήν Πράξη 432/29-12-1981 τοῦ Μητροπολιτικοῦ Συμβουλίου τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης.
Μέρος αὐτοῦ παρατίθεται στή συνέχεια.
" Πράξη 432 / 29-12-1981 Ἱ. Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης
Ἵδρυση τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΓΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ
Δι΄ἀποφάσεως (ὑπ΄ἀριθμ. 9 /1-10-81) Πρακτικοῦ Συνεδρίας Ἡγουμενοσυμβουλίου τῆς Ἁνδρώας Ἱ. Μονῆς Ἁγίας Θεοδώρας Θεσσαλονίκης καί διά Πράξεως τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κυροῦ Παντελεήμονος τοῦ Β΄, ἀπό τῆς 26ης Ὀκτωβρίου 1981, συνεστήθη Κέντρο Ἁγιολογικῶν Μελετῶν καί λειτουργεῖ ἐν ἰδίῳ αὐτοῦ Καταστήματι (Ἐρμοῦ 34), ἰδιοκτησίας τῆς Ἱ.Μονῆς Ἁγίας Θεοδώρας.
Τό ΚΕΝΤΡΟ ἀνήκει στήν Ἱ. Μονή Ἁγίας Θεοδώρας τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης καί λειτουργεῖ ὑπό τήν ἐποπτεία καί ἐξάρτηση τοῦ ἑκάστοτε Παναγιωτάτου Μητροπολίτου.
Ἔργο τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ εἶναι ἡ ὀργάνωση καί προαγωγή τῆς ἔρευνας καί μελέτης τῶν προβλημάτων τῆς Ἁγιολογίας καί τῶν συναφῶν πρός αὐτήν κλάδων τῆς θεολογικῆς ἐπιστήμης,
Ἡ πραγμάτωση τοῦ σκοποῦ αὐτοῦ ἐπιδιώκεται:
α) διά τῆς συγκροτήσεως σπουδαστηρίου μέ βιβλιοθήκη ............. ,
β) διά τῆς ὀργανώσεως μαθημάτων, διαλέξεων καί συνεδρίων,
γ) διά τῆς δημοσιεύσεως .................. συγγραμμάτων.
Τό ΚΕΝΤΡΟ τελεῖ ὑπό τήν προεδρία τοῦ ἑκάστοτε Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης, τόν ὁποῖο ἀναπληρώνει ἐν τῇ ἀπουσίᾳ του, ὁ Ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς. "
Πρῶτος διευθυντής τοῦ Κέντρου ὁρίστηκε ὁ ἀείμνηστος καθηγητής Π.Χρήστου (1989-1994), ὁ ὁποῖος μέ τήν πολυετή ἐπιστημονική του πείρα, ὄχι μόνο ὀργάνωσε, μέ συνεργασία τοῦ Ἡγουμενοσυμβουλίου καί καθηγητῶν τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς, τό Ἁγιολογικό Κέντρο, ἀλλά καί πολύ γρήγορα προέβη στήν ἔκδοση ὅλων τῶν Ἁγίων τῆς Θεσσαλονίκης σέ δύο τόμους καί μέ τή σχετική βιβλιογραφία.
Τό Κέντρο Ἁγιολογικῶν Μελετῶν συνεχίζει τό ἔργο του μέχρι τοῦ παρόντος, μέ τήν εὐλογία καί στήριξη τοῦ Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ.κ. Ἀνθίμου. Τό ὅλο ἔργο τελεῖ δέ, ὑπό τή φροντίδα καί ἐπίβλεψη τοῦ Ἀρχιμ. Βαρνάβα Γιάγκου, καθηγουμένου τῆς Ἱ.Μονῆς Ἁγίας Θεοδώρας Θεσσαλονίκης καί διευθυντοῦ τοῦ Ἁγιολογικοῦ Κέντρου.
Μέ τήν εὐλογία τοῦ νῦν Μητροπολίτου κ.κ. Ἀνθίμου ἔγιναν ἀπό τό Ἁγιολογικό Κέντρο ὁμιλίες μέ θέματα Ἁγιολογικά στήν Κεντρική Βιβλιοθήκη τοῦ Δήμου Θεσσαλονίκης, καί κατά καιρούς προετοιμάζονται νέες ἐκδόσεις.
Τό Κέντρο στεγάζεται στή νέα πτέρυγα τῆς Ἱ. Μονῆς Ἁγ. Θεοδώρας Θεσσαλονίκης (Ἑρμοῦ 34)
καί λειτουργεῖ γιά το κοινό Δε - Πα : 9.00 - 15.00