ΑΓΑΘΩΝ, ΕΥΤΥΧΙΑ, ΚΑΣΙΑ, ΦΙΛΙΠΠΑ,

Θεσσαλονικεῖς ὁμολογηταὶ (ἀρχὲς 4ου αἰῶνος)

16 ᾿Απριλίου

Οἱ τέσσερις αὐτοὶ νεαροὶ χριστιανοὶ ὁδηγήθηκαν στὸ γραφεῖο τοῦ ἀστυνόμου τῆς Θεσσαλονίκης Κασσάνδρου τὸ τελευταῖο δεκαήμερο τοῦ 304, κι ἐκεῖ συναντήθηκαν μὲ τὴν ὁμάδα ἄλλων τριῶν νεα­νίδων (᾿Αγάπη, Χιόνη, Εἰρήνη), ἐκ τῶν ὁποίων οἱ δύο ἐμαρ­τύρησαν τὴν ἴδια ἡμέρα καὶ ἡ τρί­τη μετὰ ἀπὸ λίγες ἡμέ­ρες, ὅπως περιγράφεται στὸ σωζόμε­νο αὐθεντικὸ Μαρτυρολόγιό τους. Εἶναι πιθανὸ ὅτι οἱ ὁμά­δες αὐτὲς ἀποτελοῦνταν ἀπὸ μαθητὰς δύο διαφορετι­κῶν δι­δασκά­λων τῆς χριστιανικῆς πίστεως. ῍Αν καὶ τὸ σωζόμενο Μαρτυρο­λόγιο ἀναφέρεται στὴν ὁμάδα τῶν τριῶν νεανίδων μόνο, στὴν πρώτη δίκη μετέχουν καὶ οἱ τέσσερις ἄλλοι, γι᾿ αὐτὸ καὶ μνη­μονεύονται καὶ οἱ ἐρωταποκρίσεις ποὺ ἀφο­ροῦν σ᾿ αὐτούς.

῞Ολοι οἱ νέοι ἀπεστάλησαν στὸν διοικητὴ Δουλκίτιο ὡς δικαστὴ μαζὶ μὲ ἀναφορὰ τοῦ ἀστυνόμου. “Πρὸς σὲ τὸν κύριό μου, ὁ ἀστυνόμος Κάσσανδρος. Γνώριζε, κύριε, ὅτι ὁ ᾿Αγάθων, ἡ Εἰρήνη, ἡ ᾿Αγάπη, ἡ Χιόνη, ἡ Κασία, ἡ Φιλίπ­πα καὶ ἡ Εὐτυχία δὲν θέλουν νὰ φάγουν ἱερόθυταÿ γι᾿ αὐτὸ τοὺς ἀναφέρω στὴν ἐντιμότητά σου”. ῾Η ἀναφορὰ δείχνει ὅτι ἡ σύλληψις καὶ κατηγορία ἐναντίον τους εἶναι γιὰ παράβα­σι τοῦ τετάρτου διατάγματος τοῦ Διοκλητιανοῦ ποὺ προ­έβλε­πε τὴν ὑποχρέωσι ὅλων τῶν πολιτῶν νὰ προσφέρουν θυσία στὰ εἴδωλα καὶ νὰ τρώγουν εἰδωλόθυτα.

῾Ο Δουλκίτιος ἀρχίζει τὴν ἐξέτασι ἀπὸ τὸν ᾿Αγάθωνα, τὸν μόνο ἄρρενα στὶς δύο ὁμάδες νέων.

- Γιατί, ὅταν ἔφθασες στὰ ἱερά, δὲν ἐχρησιμοποίησες τὰ ἱερόθυτα, ὅπως οἱ εὐλαβεῖς;

- Διότι εἶμαι χριστιανός.

- ᾿Ακόμη καὶ σήμερα ἐπιμένεις στὰ ἴδια;

- Ναί.

- ᾿Εσὺ τὶ λέγεις, Κασία;

- Θέλω νὰ σώσω τὴν ψυχή μου.

- Θέλεις νὰ φάγης ἱερόθυτα;

- Δὲν θέλω.

- ᾿Εσὺ τὶ λέγεις, Φιλίππα;

- Λέγω τὸ ἴδιο.

- Ποιὸ εἶναι τὸ ἴδιο;

- Προτιμῶ ν᾿ ἀποθάνω παρὰ νὰ φάγω.

- ᾿Εσὺ τὶ λέγεις, Εὐτυχία;

- Λέγω τὸ ἴδιο, προτιμῶ ν᾿ ἀποθάνω.

Τελικὰ οἱ τέσσερις καταδικάσθηκαν νὰ ἐγκλεισθοῦν “πρὸς τὸ παρόν” στὸ δεσμωτήριο λόγω τοῦ νεαροῦ τῆς ἡλι­κίας των, ἰδιαιτέρως ὅμως ἡ Εὐτυχία, τῆς ὁποίας ὁ σύ­ζυ­γος εἶχε ἀποθάνει πρὸ ἑπταμήνου, καὶ λόγω τῆς ἐγκυ­μο­σύνης της.

᾿Απὸ αὐτὸ τὸ σημεῖο ἡ τύχη τῶν τεσσάρων ἐγκλεί­στων ἐγκαταλείπεται. ῍Αν μετὰ τὴν ἐνηλικίωσί των ἐμαρτύ­ρησαν, τὸ μαρτύριό τους ἀπετέλεσε ἐνδεχομένως θέμα ἑνὸς εἰδικοῦ κει­μένου, τὸ ὁποῖο βέβαια ἐχάθηκε. ῍Αν λόγω τῆς τα­χείας ἐξελί­ξεως τῶν γεγονότων ἐλευθερώθηκαν, παραμέ­νουν ὁμολογηταί. ᾿Εγγραφή των στὰ μαρτυρολόγια ἢ τὰ μη­ναῖα δὲν ὑφίσταται.


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: ῾Η ἴδια μὲ τὴν τοῦ λήμματος ΑΓΑΠΗ, βλ. παραπάνω. ᾿Ιδιαιτέρως Χρήστου, Π. Κ., Τὰ μαρτύρια τῶν ἀρχαίων Χρι­στιανῶν, Θεσσαλονίκη 1978, σσ. 78-79, 304-327. Χρήστου, Π. Κ., “Κι­νήσεις χριστιανῶν νέων τῆς Θεσσαλονίκης κατὰ τοὺς χρόνους τῶν διωγ­μῶν”, Χριστιανικὴ Θεσσαλονίκη, Θεσσαλονίκη 1990, σσ. 81-89.
Π.Χ.