Προσκύνησις τῆς Τιμίας Ἁλυσίδας τοῦ Ἐνδόξου Ἀποστόλου Πέτρου
Τὴν ἡμέρα αὐτὴ προσκυνεῖται ἡ τίμια ἁλυσίδα, ποὺ ὁ ἀπόστολος Πέτρος δέχτηκε γιὰ τὴν δόξα τοῦ Χριστοῦ μὲ προσταγὴ τοῦ τετράρχη Ἡρῴδη, καθὼς ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς ἱστορεῖ στὸ 12ο κεφάλαιο τῶν Πράξεων. Ἡ ἁλυσίδα αὐτὴ λοιπόν, ποὺ ἔπεσε μὲ τὴν ἐμφάνιση θείου ἀγγέλου, πῆρε ἁγιαστικὴ καὶ θαυματουργικὴ χάρη, ὥστε νὰ θεραπεύει αὐτοὺς ποὺ τὴν προσκυνοῦσαν μὲ πίστη, ἀπὸ τὰ δεσμὰ κάθε κακῆς ἀσθενείας. Κατόπιν οἱ χριστιανοὶ ποὺ τὴν πῆραν, τὴν παρέδιδε ὁ ἕνας στὸν ἄλλο διαδοχικὰ γιὰ νὰ μὴ χαθεῖ. Ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ εὐσεβεῖς βασιλεῖς τὴν ἔφεραν στὴν Κωνσταντινούπολη, ὅπου καὶ τὴν τοποθέτησαν στὸ ναὸ τοῦ ἀποστόλου Πέτρου.
Οἱ Ἅγιοι Πεύσιππος, Ἐλάσιππος, Μέσιππος καὶ Νεονίλλη
Ἡ γιαγιὰ καὶ ὁ παππούς, ὅταν συνυπάρχουν ἁρμονικὰ μέσα στὴν οἰκογένεια τῶν παιδιῶν τους, μποροῦν νὰ ἐπηρεάσουν πολλὰ μέλη της πρὸς τὸ θεάρεστο δρόμο. Οἱ Πεύσιππος, Ἐλάσιππος καὶ Μέσιππος ἦταν ἀδέλφια τρίδυμα, ἀπὸ τὴν Καππαδοκία. Εἶχαν εἰδικότητα νὰ ἡμερώνουν καὶ νὰ ἱππεύουν ἄγρια ἄλογα, πατροπαράδοτη δὲ θρησκεία εἶχαν τὴν εἰδωλολατρική. Ἡ γιαγιά τους ὅμως Νεονίλλη πίστευε στὸ Χριστό. Μὲ τὴν ἐπιῤῥοὴ ποὺ εἶχε πάνω στὰ ἐγγόνια της, κατάφερε νὰ τὰ φέρει στὴν ἀληθινὴ θρησκεία. Ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ τῆς πίστης τῶν τριῶν ἀδελφῶν δὲν ἀργεῖ νὰ γίνει γνωστή. Πιέζονται νὰ ἀρνηθοῦν τὸ Χριστό, ἀλλὰ καὶ οἱ τρεῖς μὲ θάῤῥος ἐπανειλημμένα Τὸν ὁμολογοῦν. Τότε, ἀνάβουν φωτιὰ καὶ τοὺς φέρνουν μπροστὰ στὶς φλόγες, ποὺ ὑψώνονταν τεράστιες, φοβερὲς καὶ παμφάγες. Ὅμως, τὰ τρία παλικάρια δὲ λυγίζουν καὶ ξανὰ ὁμολογοῦν Χριστὸν Ἐσταυρωμένον, ὁπότε ἀλύπητα, ἕναν-ἕναν τοὺς ῥίχνουν στὴ φωτιὰ καὶ οἱ φλόγες κατέφαγαν καὶ τοὺς τρεῖς. Ἀλλ΄ οἱ ψυχές τους πῆγαν ἐκεῖ, ὅπου ἡ προαπόλαυση τῶν ἀνέκφραστων ἀμοιβῶν εἶναι λαμπρότερη ἀπὸ τὴν φωτιὰ ποὺ ἀποτέφρωσε τὰ σώματά τους. Ἡ γιαγιά τους, ὅταν ἔμαθε τὸ μαρτύριο τῶν ἐγγονῶν της, δάκρυσε μέν, ἀλλὰ καὶ καμάρωσε. Εὐχήθηκε, μόνο, νὰ τελειώσει καὶ τὴν δική της ζωὴ ἔτσι θεάρεστα.
Καταγόταν ἀπὸ τὴν Αὐλῶνα τοῦ Ἰλλυρικοῦ, δηλαδὴ τὴν Ἀλβανία. Ὅταν κάποτε οἱ ἄπιστοι θέλησαν νὰ λεηλατήσουν τὴν ἐκεῖ χριστιανικὴ ἐκκλησία, αὐτὸς πρόλαβε καὶ φύλαξε τὰ Ἱερὰ σκεύη τῆς Ἁγίας Τράπεζας. Ἐκεῖνοι τὸν συνέλαβαν καὶ τὸν πίεζαν νὰ προσκυνήσει τὰ εἴδωλα. Ἀλλ΄ ὁ καλὸς στρατιώτης τοῦ Χριστοῦ ἀρνήθηκε. Γενναῖος καὶ ἀπτόητος, ἔπεσε ἀπὸ τὰ χτυπήματά τους κατακρεουργημένος. Φύλαξε ὅμως τίμια καὶ ὑπερήφανα τὴν πίστη του, χωρὶς νὰ ἐγκαταλείψει τὴν σημαία της οὔτε στιγμή.
Ὁ Ἅγιος Δαμασκηνός νέος ἱερομάρτυρας
Καταγόταν ἀπὸ τὸ χωριὸ Γάμπροβο τῆς ἐπαρχίας Τυρνόβου τῆς Βουλγαρίας. Ἦλθε στὸ Ἅγιον Ὄρος, ὅπου μόνασε στὸ Σερβικὸ μοναστήρι τοῦ Χιλιανταρίου καὶ ἐκεῖ ἔγινε Ἱερομόναχος. Ἀργότερα οἱ Πατέρες τοῦ μοναστηρίου τὸν ἔστειλαν στὴν πόλη Σφιστόβι τῆς Βουλγαρίας, ὅπου ὑπῆρχε μετόχι τῆς Μονῆς, μὲ προοπτικὴ νὰ ἐπιστρέψει σ΄ αὐτὴ ἀφοῦ τελειώσει τὴν ἀποστολή του στὴ Βουλγαρία, ποὺ ἦταν ἡ ἀπόδοση τῶν ὀφειλῶν ἑνὸς Τούρκου σ΄ αὐτὸν γιὰ τὸ μετόχι τῆς Μονῆς. Ἀλλ΄ ὁ κακόπιστος Τοῦρκος συκοφάντησε τὸν μάρτυρα, ὅτι εἶχε σχέσεις μὲ μωαμεθανίδα γυναῖκα. Καὶ κοντὰ σ΄ αὐτό, βρῆκε τὴν εὐκαιρία καὶ ἅρπαξε τὴν περιουσία τοῦ μετοχίου καὶ τὸν ἴδιο τὸν Δαμασκηνὸ ἔσυρε βίαια στὸν κριτή. Παρὰ τὶς ἀντιῤῥήσεις τοῦ κριτῆ, οἱ παριστάμενοι ψευδομάρτυρες πέτυχαν τὴν θανατική του καταδίκη με ἀγχόνη. Παρὰ τὶς ἐπίμονες προτάσεις τῶν Τούρκων, νὰ ἀσπασθεῖ τὸν Ἰσλαμισμό, γιὰ νὰ γλιτώσει τὴν ζωή του, ὁ Δαμασκηνὸς παρέμεινε σταθερὸς στὴν πίστη του. Ἔτσι στὶς 16 Ἰανουαρίου 1771, δέχτηκε τὸν μαρτυρικὸ θάνατο μὲ ἀγχόνη, ἀφοῦ πρῶτα προσευχήθηκε.
Ὁ Ἅγιος Νικόλαος νεομάρτυρας. Ὁ ἐν Μυτιλήνῃ
Ὁ νεομάρτυρας αὐτὸς δὲν ἀναφέρεται ἀπὸ τοὺς Συναξαριστές. Γιὰ πρώτη φορὰ γίνεται λόγος γιὰ τὸν νεομάρτυρα αὐτὸν ἀπὸ τὸν Χρυσόστομο Παπαδόπουλο. Δυστυχῶς ὁ Ἱστορικὸς αὐτὸς δὲν ἀναφέρει τὴν πηγή, ποὺ πῆρε τὴν πληροφορία αὐτή. Ἀναφέρει σχετικά: «Κατὰ τὸ αὐτὸ ἔτος μαρτυρικῶς ἐτελειώθη ὁ Νικόλαος ὁ Μυτιληναῖος, τὴν δὲ 16 Ἰανουαρίου 1771 ὁ Ἱερομάρτυς Δαμασκηνὸς (σχετικῶς ἀναφέραμε πιὸ πάνω), ἁγιορείτης μοναχός...». Ἔτσι ὁ ἀντιθετικὸς σύνδεσμος «δέ». ἐνισχύει τὴν ἄποψη, ὅτι τὴν ἡμερομηνία τοῦ μαρτυρίου τοῦ ἁγίου αὐτοῦ πρέπει νὰ ἀναζητήσουμε σὲ ἄλλη ἐκτὸς τῆς 16ης Ἰανουαρίου. Μὲ τὴν ἐπιφύλαξη αὐτὴ καταχωροῦμε τὸν νεομάρτυρα αὐτὸν στὸ Ἁγιολόγιο.
Οἱ Ὅσιοι Ῥωμύλος, ὁ Ἁγιορείτης, Μαθητὴς Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Σιναΐτου, καὶ οἱ σὺν αὐτῷ: Νέστωρ, Μαρτῖνος, Δανιήλ, Σισώης, Ζωσιμᾶς καὶ Γρηγόριος (+14ος αἰ.)
Βόλογκντα Ῥωσίας. Διὰ Χριστὸν σαλός.