Παρεκκλήσια Ιερών Μονών Παρεκκλήσια Ιερών Μονών
Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης
Αρχική Σελίδα Επικοινωνία Χρήσιμες Συνδέσεις Χάρτης Πλοήγησης Γλωσσάριο
 website clocks
αναζήτηση    
Υποδοχή του Άρραφου Χιτώνα του Χριστού στον ιερό ναό αγίου Δημητρίου Πολιούχου Θεσσαλονίκης στις 14-4-2024

Ιεροί Ναοί

Άγιος Παντελεήμων
Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ
 
          Ο άγιος Παντελεήμονας βρίσκεται στη συμβολή των οδών Εγνατίας και Ιασωνίδου, κοντά στη Ροτόντα. Το κτίσμα, όπως σώζεται σήμερα, είναι σταυροειδής ναός με δύο τρούλους. Στις τρεις πλευρές του (εκτός από την ανατολική ) είχε στοά, η οποία καταστράφηκε στις αρχές του 20ου αιώνα. Η στοά μάς είναι γνωστή από παλαιότερα σχέδια και φωτογραφίες και η θέση της αποκαλύφθηκε με ανασκαφικές έρευνες. Ο ναός στον κεντρικό χώρο είχε κοντά στις γωνίες των τοίχων τέσσερις κίονες, που δίνουν στην κάτοψη το σχήμα του εγγεγραμμένου σταυρού. Το κτίσμα ανήκει δηλαδή στους λεγόμενους σύνθετους τετρακιόνιους σταυροειδείς εγγεγραμμένους ναούς. Έχει νάρθηκα και δύο παρεκκλήσια στο ανατολικό τμήμα, όπου κατέληγε η στοά που καταστράφηκε. Εκτός από τον κεντρικό τρούλο και τον τρούλο που σώζεται στο νάρθηκα, είναι βέβαιο πως ο ναός είχε τρούλους και στη στοά. Η κατανομή τους όμως δεν ήταν τόσο συμμετρική και σωστή, όπως σε άλλα μνημεία της παλαιολόγειας εποχής, π.χ. στην Αγία Αικατερίνη και στους Αγίους Αποστόλους.

            Τοιχογραφίες αποκαλύφθηκαν μετά την καθαίρεση των τουρκικών επιχρισμάτων στα 1953. Στο νάρθηκα και στον κυρίως ναό οι τοιχογραφίες ανήκουν στην εποχή της Τουρκοκρατίας, όμως στην πρόθεση και στο διακονικό σώζονται τοιχογραφίες με παραστάσεις της Παναγίας με τον Χριστό, Διακόνων, Αγίων και Ιεραρχών, οι οποίες έχουν χρονολογηθεί στα τέλη του 13ου – αρχές του 14ου αιώνα. Γύρω στο 1998 αποκαλύφθηκαν και άλλα τμήματα τοιχογραφίας του 13ου αι. κατά την καθαίρεση κονιαμάτων στο βόρειο παρεκκλήσιο.

             Το σημερινό όνομα Άγιος Παντελεήμονας είναι πολύ νεότερο. Για το αρχικό όνομά του δεν υπάρχουν σαφείς πληροφορίες. Γενικά ταυτίζεται με τη γνωστή από τις βυζαντινές πηγές μονή του Κυρ Ισαάκ, τη μονή της Περιβλέπτου. Τη μονή αυτή έχτισε ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Ιάκωβος (1295 – 1314), που έγινε μοναχός με το όνομα Ισαάκ. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ο ναός έγινε τζαμί με το όνομα Ισακιέ Τζαμί. Η ονομασία οδήγησε στην άποψη ότι το κτίσμα ταυτίζεται με τη μονή Περιβλέπτου του Κυρ Ισαάκ. Το θέμα όμως είναι ακόμη ανοιχτό στην έρευνα.
 

Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης Κοινωνία της Πληροφορίας
- Statement