Πρὶν ἀπὸ εἴκοσι τρία χρόνια εἶχα ἐκδώσει ἕνα ἀπὸ τὰ βιβλία μου μὲ 232 σελίδες καὶ τὸν περίεργο τίτλο «ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΝΕΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ». Ὁ ὑπότιτλος ἔλεγε (Ἀπόψεις γιὰ τὴν γενικὴ κρίση). Τὸ βιβλίο προκάλεσε ἕνα ἱκανοποιητικὸ ἐνδιαφέρον ἀπὸ τοὺς βιβλιοφίλους, ἀλλ’ ἐκεῖνο ποὺ ἐκυριάρχησε ἦσαν οἱ ἀναλύσεις γιὰ τὸν ὅρο «Νέος Ἑλληνισμός». Καὶ εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἀπὸ τὴν δεκαετία τοῦ 1950 καὶ μετά, ὁ Ἑλληνισμὸς παρουσιάσθηκε στὴν εὐρωπαϊκὴ σκηνὴ μετὰ τῶν ἄλλων προηγμένων κρατῶν διεκδικώντας ἀπὸ τὴν μία πλευρὰ ἀναγνώριση γιὰ τὶς θυσίες του κατὰ τὸν Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη ἐνίσχυση γιὰ ἀνάπτυξη σὲ ὅλα τὰ ἐπίπεδα τεχνοοικονομικῆς παραγωγῆς καὶ πολιτιστικῆς δημιουργίας.

Μέσα ἀπὸ αὐτὲς τὶς διαδικασίες ἄρχισε νὰ διαμορφώνεται μιὰ νέα δημιουργικὴ τάση σὲ ὅλα τὰ ἐπίπεδα, μὲ δυσκολίες μέν, ἀλλὰ καὶ μὲ εὐοίωνα ἀποτελέσματα. Μετὰ τὴν πρώτη δεκαετία ἄρχισε νὰ ἀνατέλλῃ ἡ ἐπιθυμία καὶ τὸ ὄνειρο γιὰ τὴν ἔνταξη τῆς Ἑλλάδος στὴν λεγομένη ΕΟΚ ἀρχικὰ καὶ στὴ συνέχεια στὴν πολυθρύλητη Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση. Οἱ Ἕλληνες ἐπιστήμονες ἀπὸ τὴν μιὰ πλευρὰ μὲ τὴν ἐπιθυμία τῶν μετεκπαιδεύσεων στὴν Εὐρώπη καὶ οἱ ἄνεργοι συμπατριῶτες μας ἐργάτες γιὰ ἀνεύρεση δουλειᾶς στὶς χῶρες τῆς Βόρειας Εὐρώπης ἄνοιξαν τὶς πύλες γιὰ ἑλληνοευρωπαϊκὴ ἐπικοινωνία, μὲ νέα ὄ-νειρα καὶ ὁράματα.

Ἡ νέα αὐτὴ δυναμικὴ τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ σκόνταψε καὶ αἰχμαλωτίσθηκε ἀπὸ τὰ πολιτικὰ πάθη μας καὶ τὶς κομματικὲς διασπάσεις τῆς ἐθνικῆς μας ἑνότητος. Ταυτόχρονα ἄρχισε νὰ διαμορφώνεται μιὰ ἔντονη ἐπιθυμία πλουτισμοῦ καὶ ἐξασφάλιση ποικίλων ἀπολαύσεων, ποὺ ὅταν ἐφαρμόσθηκαν οἱ ἐξωτερικοὶ δανεισμοὶ ἀπὸ τὴν ΕΕ, ἐχάσαμε τὴν αὐτοκυριαρχία μας καὶ ἐμειώσαμε τὴν ἀξιοπρέπειά μας. Ἐδῶ θὰ κάμω μιὰ μονολεκτικὴ ἀναφορὰ γιὰ τὶς εὐθῦνες τῶν πολιτικῶν ἀνδρῶν στὴ διαμόρφωση αὐτῆς τῆς καταστάσεως καὶ γιὰ τὶς εὐθῦνες τῆς ἐκτροπῆς ἐκ τοῦ δημοκρατικοῦ πολιτεύματος τὸ 1967. Ἀπὸ τὸ 1974 καὶ μετά, ἐμφανίσθηκε ἡ κρίση τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ, μὲ τὴν μανία τῶν ὑλιστικῶν ἀπολαύσεων, τὴν διεκδίκηση πρωτοκαθεδριῶν, τὴν ἀπόκτηση διαμερισμάτων καὶ αὐτοκινήτων καὶ τὴν ἐγκατάλειψη τῆς ὑπαίθρου, καὶ ἐπιδεινώθηκε ἡ κατάστασή μας ὡς Κράτους καὶ κοινωνίας, ποὺ μαζὺ μὲ τὶς ἀπαιτήσεις ἐπιστροφῆς τῶν δανεικῶν ἀπὸ τοὺς Εὐρωπαίους ἐγονατίσαμε. Σημειωτέο ὅτι οἱ δυσάρεστες συνέπειες δὲν ἔπληξαν ὅλους τοὺς Ἕλληνες. Οἱ ἀσθενέστερες τάξεις στενάζουν, ἐνῷ ἄλλοι πεινοῦν καὶ ἄλλοι γλεντοῦν.

Τὸ ἐρώτημα τοῦ ἀναγνώστη εἶναι : Καὶ ἡ Ἐκκλησία τί κάνει; Ἀσφαλῶς ἡ Ἐκκλησία κάνει πολλά, ἀλλὰ δὲν θὰ τὰ ἐπαναλάβω ἐδῶ. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ φανέρωση τοῦ θελήματός του, εἶναι ἡ σωτηρία τοῦ κόσμου. Ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶναι ἁπλῆ γνώση, εἶναι ἡ ἀλήθεια. Δὲν εἶναι ὁ νόμος εἶναι ἡ χάρις. Δὲν εἶναι ὁ ἐπίγειος τόπος μόνο, εἶναι καὶ ὁ οὐρανός. Δὲν εἶναι ὁ κοινὸς χρόνος, εἶναι ἡ αἰωνιότητα. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ διάπλατη ἀγκαλιὰ ἀπὸ τὰ αἱματωμένα χέρια καὶ τὴν πλευρὰ τοῦ Ἐσταυρωμένου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἐὰν ὁ ἄνθρωπος δὲν πιστεύῃ στὴν αἰωνιότητα καὶ στὴ σωτηρία δὲν μπο-ρεῖ νὰ καταλάβῃ τί εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Καὶ παρὰ ταῦτα ἡ Ἐκκλησία ἔχει ἐχθρούς, καὶ πολεμεῖται πάντοτε καὶ τώρα.

Μὲ τὸν πλοῦτο τῆς σοφίας καὶ τῆς σκέψεως τῶν μεγάλων Οἰκουμενικῶν Πατέρων καὶ τὴν ἄνθηση τῆς ὀρθοδόξου θεολογικῆς σκέψεως ἐβεβαιωθήκαμε πιὸ πολὺ ὅτι ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ εἶναι πρῶτα κιβωτὸς σωτηρίας καὶ μετὰ ἀκολουθοῦν ὅλα ὅσα μποροῦν νὰ χωρέσουν μέσα σ’αὐτή. Ἔτσι ὁ λόγος μᾶς ὠ-θεῖ στὴ θεώρηση αὐτοῦ ποὺ ἀποκαλοῦμε Πατρίδα, Ἑλλάδα, Ἑλληνισμό. Γιὰ τὸ παρελθὸν αὐτῆς τῆς συζεύξεως τῆς Χριστιανικῆς Ὀρθοδοξίας καὶ τοῦ Ἑλλη-νισμοῦ, ἢ τῆς Ἐκκλησίας καὶ τοῦ Ἔθνους, ἔχουν γραφῆ χιλιάδες σελίδες. Στὶς πλεῖστες ἀπὸ αὐτές, καὶ ὅπου ἰδιαίτερα δὲν ὑπάρχει ἰδεολογικὴ προκατάληψη ἢ ἀλλότρια κοσμοθεωριακὴ τοποθέτηση, γράφεται μὲ ἔμφαση πὼς ἡ Ὀρθοδοξία ἔδωσε νέα πνοὴ ζωῆς στὸν Ἑλληνισμό, ἡ δὲ Ἐκκλησία ἔσωσε τὸ Ἔθνος μας ἀπὸ τὸν μουσουλμανικὸ ἐξανδραποδισμὸ καὶ τὴν ἐξαφάνιση. Στοὺς καιρούς μας εἶναι ἀνάγκη νὰ ἀπαλλαγοῦμε ἀπὸ τὴν στεῖρα παρελθοντολογία τοῦ πολιτικοῦ κομματισμοῦ, καὶ νὰ φύγωμε ἀπὸ τὶς ἀνεπίκαιρες ἀντιπαραθέσεις. Κρατώντας ὡς πολύτιμο ἐφόδιο τὴν πεῖρα καὶ τὰ διδάγματα τῆς ἀποσαφηνισμένης ἱστο-ρικῆς πραγματικότητος, σὲ συνδυασμὸ μὲ τὴν θεολογικὴ ἐκκλησιολογικὴ σκέψη, νὰ ἐγκύψωμε μὲ σοβαρότητα στὸν ὀξύτατο προβληματισμὸ τῆς ἐποχῆς μας ποὺ λέγεται «Νέος Ἑλληνισμός». Θὰ δώσωμε λόγο στὸ Θεὸ καὶ θὰ χλευασθοῦμε ἀπὸ τὶς ἑπόμενες γενιές, ἂν δὲν σταθοῦμε ἀντάξια ἐμπρὸς στὴ νέα πραγματικότητα, ὅπως τὴν συνθέτουν οἱ κοσμογονικὲς ἀλλαγὲς τῶν συγχρόνων κοινωνιῶν. Ἡ Ὀρθοδοξία προσφέρει καὶ σήμερα στὸν Ἑλληνισμὸ τὴν διαβεβαίωση ὅτι θὰ τὸν συγκρατήσῃ ὄρθιο καὶ ἀκέραιο μέσα στὴ θύελλα ποὺ σηκώνουν οἱ διεκδικήσεις καὶ οἱ ἀμφισβητήσεις ἀπὸ μέρους τῶν ἐχθρῶν του. Κι’ αὐτὸ ἐπειδὴ ἠ Ἐκκλησία διαθέτει τὴν ἐναργῆ αὐτοσυνείδηση τῆς συμπτώσεως μεταξὺ τῆς ἔμψυχης παρουσίας τοῦ Ἑλληνισμοῦ καὶ τῆς ἔμψυχης ὑπάρξεως τοῦ πληρώματός της. Πιὸ ἁπλᾶ, ἡ Ἐκκλησία στηρίζει καὶ σήμερα τὸν Ἑλληνισμό, ἐπειδὴ ὁ ἴδιος ἱστορικὸς λαὸς εἶναι καὶ Ἐκκλησία καὶ Ἑλλάδα. Χρέος καὶ ἀποστολὴ τῆς Ἐκκλησίας εἶναι νὰ βοηθήσῃ καὶ νὰ σώσῃ αὐτὸν τὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ, καὶ ὁ λαὸς νὰ ἀντιληφθῇ τὴν εὐθύνη του, παραμερίζοντας τοὺς ξενόφερτους δογματισμοὺς ποὺ ἤδη παραπαίουν στὴ διεθνῆ κονίστρα τῶν λαῶν. Ὅλοι μαζὺ οἱ Ἕλληνες γιὰ νὰ σωθοῦμε μὲ τὴν ἑνότητά μας καὶ τὴν αὐτογνωσία μας.

Καλὲς εἶναι οἱ συνεργασίες καὶ οἱ συμφωνίες μὲ τοὺς μεγάλους, ὅταν δὲν καταλήγουν σὲ ὑποδούλωση καὶ ὑποταγή.