ΔΟΜΝΙΝΟΣ, μάρτυς

1 ᾿Οκτωβρίου



Οἱ πληροφορίες ποὺ ἔχουμε στὴ διάθεσή μας γιὰ τὸν μάρτυρα Δομνῖνο εἶναι λιγοστὲς, διότι συγκαταλέγε­ται στοὺς μάρτυρες τῶν πρώτων χριστιανικῶν αἰώνων καὶ τὰ μαρτύ­ριά τους, ὅπως μᾆς τὰ διασώζει ἡ ᾿Εκκλησία μας εἶναι σύν­τομα καὶ λακωνικά. ᾿Εκτὸς ἀπὸ τὸν ἅγιο Δομνῖνο ποὺ ἑορ­τάζει στὶς 1 ᾿Οκτωβρίου, στὰ συναξάρια ἀναφέ­ρεται καὶ ἕνας ἄλλος μάρτυς Δομνῖνος ἢ Δόμνος, καταγό­μενος πιθανῶς ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη, ὁ ὁποῖος μαρτύρησε μαζὶ μὲ κάποιον Φι­λήμονα, ἐπίσης Θεσσαλονικέα στὴν ᾿Ιτα­λία, ὅπου κήρυτ­ταν τὸ εὐαγγέλιο καὶ βάπτιζαν χριστιανούς. Οἱ δύο μάρτυ­ρες, ἀφοῦ συνελήφθηκαν, βασανίστηκαν ἀνη­λεῶς καὶ τέλος θα­να­τώθηκαν διὰ ξίφους. ῾Η μνήμη τους τι­μᾆται στὶς 21 ἢ στὶς 26 Μαρτίου.

῾Ο μάρτυς Δομνῖνος γεννήθηκε στὴν πόλη τῆς Θεσσα­λονίκης τὴν ἐποχὴ ποὺ Ρωμαῖος αὐτοκράτορας ἦταν ὁ Μα­ξιμιανὸς (286-305 μ.Χ.), ἕνας ἀπὸ τοὺς διῶκτες τοῦ Χρι­στια­νισμοῦ. ῾Υπῆρξε χριστιανὸς ἀπὸ τὴ στιγμὴ τῆς γεννή­σε­ώς του, ἀφοῦ καὶ οἱ γονεῖς του ἦταν ἐπίσης χριστια­νοί. Μεγάλωσε διδασκόμενος τὴν χριστιανικὴ πίστη καὶ στὴ συνέχεια δίδα­σκε καὶ αὐτὸς τὸν Χρι­στια­νισμὸ στὴν πόλη του. Διακρίθηκε δὲ γιὰ τὴν εὐσέβειά του καὶ τὴν ἐνάρετη ζωή του. ῞Οταν ὁ αὐτοκράτορας Μα­ξιμια­νὸς βρέθηκε στὴ Θεσσαλονίκη γιὰ νὰ ἀνεγείρει βασιλικὰ ἀνά­κτορα, ὁ Δομνῖνος συνελήφθη διότι κήρυττε τὴν χρι­στιανικὴ διδασκαλία καὶ φυλακίσθηκε. Μόλις τὸ πληροφο­ρήθηκε αὐτὸ ὁ αὐτοκράτωρ διέταξε νὰ τὸν ὁδη­γήσουν μπροστά του καὶ τοῦ ζήτησε νὰ θυσιάσει στοὺς θε­ούς, ἀπειλώντας τον ὅτι θὰ τὸν θανάτωνε ἐὰν ἀρνοῦνταν. ῾Ο μάρτυς ὅμως ἀρνήθηκε νὰ θυσιάσει καὶ ἔτσι ὁ Μαξιμια­νὸς διέταξε νὰ τὸν βασανί­σουν ξύνοντας τὶς σάρκες του. ῾Ωστόσο ὁ μάρτυρας μὲ καρ­τερία ὑπέμεινε τὰ σκληρὰ βασα­νιστήρια. Τότε ὁ αὐτοκρά­τορας διέταξε νὰ τὸν ὁδηγήσουν ἔξω ἀπὸ τὰ τείχη τῆς πό­λεως, νὰ τοῦ συντρίψουν τὰ σκέλη καὶ νὰ τὸν ἐγκαταλεί­ψουν ἐκεῖ. Πράγματι ὁ μάρ­τυς ὁδηγή­θηκε ἀπὸ τοὺς δημί­ους του ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη, ὅπου τοῦ ἔ­κοψαν καὶ τὰ δύο πόδια. ῾Ο μάρτυς ἔζησε ἐπὶ ἑπτὰ ὁλό­κλη­ρες ἡμέρες χωρὶς τροφή, δοξολογώντας τὸν Θεὸ καὶ τέλος παρέδωσε τὸ πνεῦμα του.

῾Η μνήμη τοῦ μάρτυρος Δομνίνου τιμᾆται στὶς 1 ᾿Ο­κτωβρίου. Στὸ Κωνσταντινουπολιτικὸ Συναξάριο ὅμως ἀνα­γράφεται ὡς ἡμέρα μνήμης του καὶ ἡ 28η ᾿Οκτωβρίου, ἐνῶ ὁ Halkin στὸ ἔργο του, Bibliotheca Hagiografica Graeca πα­ρα­θέτει τὸ ἀρχοτέλευτο ἀπὸ τὸ Μαρτύριο τοῦ Δομνίνου, στὸν κώδικα Ambros. F 144 sup., fol. 116-117v τοῦ 11ου αἰ., ὅπου ἀναγράφεται ρητὰ ὡς ἡμερομηνία μνήμης του ἡ 9η ᾿Οκτω­βρίου. Στὸ κείμενο ποὺ παραθέτει τὸ Κωνσταντι­νου­πολιτικὸ Συναξάριο, στὸ τέλος μᾆς δίδεται μία ση­­μαν­τικὴ πληροφο­ρία γιὰ τὴν τιμὴ τοῦ μάρτυρος· ἀναφέρε­ται ὅτι ἡ σύναξη τοῦ μάρτυρος τελοῦνταν στὸ ναὸ τοῦ ἀρ­χαγγέλου Μιχαήλ, ποὺ βρισκόταν “ἐν τῷ Λιθοστρώτῳ”.



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Γαλανός, Μ. Ι., Οἱ βίοι τῶν ῾Αγίων τοῦ μηνο­λογίου τῆς ᾿Ορθοδόξου ῾Ελληνικῆς ᾿Εκκλησίας, τ. 1-4, ᾿Αθήνα 19873, σ. 9. Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης, ᾿Ακολουθία πάντων τῶν ἐν Θεσ­σα­λονίκῃ ῾Αγίων, ἐν ᾿Αθήναις 1958, σ. 25. ῾Ο ἴδιος, “᾿Ακο­λουθία πάντων τῶν ἐν Θεσσαλονίκῃ διαλαμψάντων ῾Αγίων”, ΓΠ 73 (1990) 352-353. Δουκάκης, Κ., Μέγας Συναξαριστής, τ. 2, ᾿Αθῆναι 19492, σ. 12. ᾿Ελευ­θεριάδης, Εὐθ., Θεσ­σαλονικεῖς ῞Αγιοι, τ. Α¢, Θεσσαλο­νίκη 1956, σ. 12. Εὐστρα­τιάδης, Σ., ῾Αγιολόγιον τῆς ᾿Ορθοδόξου ᾿Εκ­κλησίας, ᾿Αθῆναι χ.χρ. (1960), σ. 119. Καστανᾆς, Θ., “Θεσ­σα­λονικεῖς ῞Αγιοι”, ΓΠ 19 (1935) 125-126. Λαγγῆς, Μ., ῾Ο Συν­αξαριστὴς τῆς ᾿Ορθοδό­ξου ᾿Εκκλησίας, ᾿Αθῆναι 19886, τ. Ι¢, σ. 20. Νικόδημος ῾Αγιο­ρείτης, Συναξαριστὴς τῶν δώ­δεκα μηνῶν τοῦ ἐνι­αυτοῦ, τ. 1-6, Θεσσαλο­νίκη 19815 (ἐπανέκ­δοση Β¢, 1989), σσ. 262-263. Νικολόπουλος, Παν. Γ., “Δομνῖνος”, ΘΗΕ 5 (1964) 162-163. Propylaeum and Acta San­ctorum Novembris, Syn­axarium Ecclesiae Constantinopolitanae, Bru­xellis 1902, στ. 96-97, 169, 552, 562. Halkin, Fr., Bibliotheca Ha­giographica Graeca, Bru­xelles 1957, τ. ΙΙΙ, σ. 23. Χρυσοστόμου, Γ., “Οἱ ἅγιοι τῆς Θεσσαλο­νίκης” στὸ Χαριστήριον τῷ Παναγιωτάτῳ Μητροπολίτῃ Θεσσαλο­νί­κης κ.κ. Παντελεήμονι τῷ δευτέρῳ ἐπὶ τῇ συμπληρώσει εἰκοσαετοῦς ἐν Θεσ­σαλονίκῃ ποιμαντορίας (1974-1994), Θεσσαλονίκη 1994, σ. 921.
Α.Κ.