ΒΕΝΕΔΙΚΤΟΣ, ἱερομάρτυς
12 ᾿Ιουνίου
῾Ο ἅγιος Βενέδικτος συγκαταλλέγεται στὴ μεγάλη χορεία τῶν νεομαρτύρων ποὺ ἡ δράση τους χρονικὰ τοποθετεῖται στὴν δύσκολη καὶ μακρόχρονη περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας. Γεννήθηκε στὸ χωριὸ ῎Εζιοβα, ἢ ῎Εζουβα, τὸ σημερινὸ χωριὸ Δάφνη τῆς ἐπαρχίας Βισαλτίας τοῦ Νομοῦ Σερρῶν ἢ στὸ χωριὸ ᾿Αμούρ-μπέη, σημερινὸ χωριὸ Καστανοχώρι καὶ γειτονικὸ μὲ τὸ προηγούμενο. ῾Η σύγχυση γιὰ τὴν ἀκριβῆ γενέτειρα τοῦ ἁγίου εἶναι δικαιολογημένη, διότι στὴν περιοχή, ἀνάμεσα στὰ δύο αὐτὰ χωριὰ σύμφωνα μὲ τὶς πληροφορίες ποὺ μᾆς δίνουν τὰ πρακτικὰ τῆς ἱερᾆς μονῆς Κασταμονίτου, ὑπῆρχε μετόχι τῆς μονῆς, τὸ ὁποῖο μαρτυρεῖται ἀπὸ τὸ 1511. Τὸ μετόχι εἶχε στὴν κυριότητά του ἀρκετὲς καλλιεργήσιμες ἐκτάσεις, μύλους καὶ ναὸ ἀφιερωμένο στὸν προφήτη ᾿Ηλία ἢ στὸν ἅγιο Νικόλαο. Τὸ μετόχι τὸ διατηροῦσε σύμφωνα μὲ μαρτυρίες ἡ μονὴ μέχρι τὸ 1932 καὶ ἐκτιμᾆται ὅτι ἦταν τὸ πιὸ προσοδοφόρο μετόχι της. ῾Η ὕπαρξη μεγάλου ἀριθμοῦ ἁγιορειτικῶν μετοχίων στὴν περιοχὴ τοῦ Στρυμῶνος, εἶναι ἀπολύτως δικαιολογημένη, διότι ἡ περιοχὴ τῶν Σερρῶν, μαζὶ μὲ τὴν ὑπόλοιπη χερσόνησο τῆς Χαλκιδικῆς εἶναι οἱ δύο φυσικὲς διέξοδοι τῶν μονῶν τοῦ ῾Αγίου ῎Ορους. ῎Ετσι ἀπὸ πολὺ νωρὶς ἁγιορεῖτες μοναχοὶ ἱδρύουν μετόχια σ᾿ αὐτὲς τὶς περιοχές. Φυσικὸ ἦταν ἡ ὕπαρξη τοῦ μετοχίου τῆς μονῆς Κασταμονίτου νὰ σταθεῖ ἀφορμὴ νὰ ἀναπτυχθοῦν στενοὶ δεσμοὶ ἀνάμεσα στοὺς κατοίκους τῆς περιοχῆς καὶ τοὺς μοναχοὺς τῆς μονῆς. ῎Ετσι δικαιολογοῦνται ἀπόλυτα οἱ πληροφορίες ποὺ μᾆς παρατίθενται γιὰ τὸν βίο καὶ τὸ μαρτύριο τοῦ ἁγίου Βενεδίκτου.
῾Ο ἅγιος Βενέδικτος γεννήθηκε λίγο πρὶν ἀπὸ τὴν ἐπανάσταση τοῦ 1821, χωρὶς νὰ μαρτυρεῖται πουθενὰ ἡ ἀκριβὴς χρονολογία. Σὲ ἐφηβικὴ ἡλικία ὁ ἅγιος πῆγε μαζὶ μὲ τὸν πατέρα του στὸ ῞Αγιον ῎Ορος καὶ συγκεκριμένα, ὅπως ἦταν φυσικό, στὴν ἱερὰ μονὴ Κασταμονίτου. ᾿Εκεῖ ὁ πατέρας τοῦ ἁγίου ἔγινε δόκιμος καὶ στὴ συνέχεια ἐκάρη μοναχός, ἐνῶ ὁ νεαρὸς ἀκόμη Βενέδικτος στάλθηκε στὸν Πολύγυρο γιὰ νὰ διδαχθεῖ γράμματα.
᾿Αφοῦ ὁλοκλήρωσε τὶς σπουδές του καὶ εἶχε φθάσει σὲ κατάλληλη ἡλικία, ἐπέστρεψε στὸ μοναστήρι γιὰ νὰ καρεῖ μοναχός. ῾Η κουρά του ἔγινε κατὰ τὴν περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Στὴ μονὴ ὁ ἅγιος διακόνησε ἐπὶ σειρὰ ἐτῶν σὲ ὅλα τὰ διακονήματα καὶ ὅταν ἔφθασε σὲ μεγάλη ἡλικία, χειροτονήθηκε καὶ ἱερέας.
Οἱ ἀνάγκες ὅμως τῆς μονῆς ἢ κάποια μυστικὴ καὶ ἄγνωστη σὲ μᾆς ὑπόθεση ἀνάγκασε τὴν ἀδελφότητα νὰ στείλει τὸν ἅγιο Βενέδικτο μαζὶ μὲ ἄλλους πατέρες στὸ μετόχι τῆς μονῆς ποὺ βρισκόταν ἔξω ἀπὸ τὴν Καλαμαριὰ τῆς Θεσσαλονίκης. ῾Η ἐπανάσταση τοῦ 1821 ποὺ εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα ἀνάλογες ἐπαναστατικὲς δραστηριότητες νὰ λάβουν χώρα καὶ στὴν περιοχὴ τῆς Μακεδονίας μὲ φοβερὰ ἀντίποινα ἀπὸ τὶς τουρκικὲς ἀρχές, ἀνάγκασε τοὺς μοναχοὺς νὰ ἐγκαταλείψουν τὸ μετόχι. ῾Ο ἅγιος Βενέδικτος συνελήφθη ἀπὸ τοὺς Τούρκους τοῦ Ρουμποὺτ Πασᾆ καὶ ὁδηγήθηκε σιδεροδέσμιος μαζὶ μὲ πολλοὺς μοναχοὺς ἀπὸ τὰ μετόχια τῆς γύρω περιοχῆς, στὴ Θεσσαλονίκη. Στὶς 12 ᾿Ιουνίου τοῦ 1821, ἔπειτα ἀπὸ φρικτὰ βασανιστήρια ἀποκεφαλίστηκε μαζὶ μὲ πολλοὺς μοναχοὺς καὶ προεστοὺς τῶν γύρω χωριῶν τῆς Θεσσαλονίκης.
Τὴ νύκτα μετὰ τὸ μαρτύριο, σύμφωνα μὲ τὴ διήγηση τοῦ Βίου, ἐπάνω ἀπὸ τὰ ἄταφα λείψανα τῶν μαρτύρων φαινόταν ἕνας φωτεινὸς σταυρός. Οἱ στρατιῶτες ποὺ τὰ φύλαγαν, μόλις ἀντίκρυσαν αὐτὸ τὸ θαῦμα ξαφνιάστηκαν καὶ τὸ ὁμολόγησαν στοὺς χριστιανούς. Μὲ ἀφορμὴ τὸ θαῦμα δόθηκε ἀπὸ τὶς ἀρχὲς ἡ ἄδεια νὰ ταφοῦν τὰ λείψανα τῶν νεκρῶν.
Οἱ πληροφορίες ποὺ ἔχουμε γιὰ τὸ βίο καὶ τὸ μαρτύριο τοῦ ἁγίου Βενεδίκτου εἶναι περιορισμένες· δὲν ἔχουμε καμία πληροφορία γιὰ τὴν ἀκριβῆ θέση ταφῆς τοῦ λειψάνου του, ἢ γιὰ πιθανὴ ἀνακομιδή του καὶ φύλαξή του σὲ κάποιο ναὸ ἢ περιοχή. ῾Η μνήμη του τιμᾆται ἀπὸ τὴν ᾿Εκκλησία στὶς 12 ᾿Ιουνίου, ἡμέρα τοῦ μαρτυρίου του. ῾Ο ἅγιος ἱερομάρτυς Βενέδικτος συγκαταλέγεται ἀνάμεσα στοὺς νεοφανεῖς ἁγίους τῆς ᾿Εκκλησίας μας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Archives de l’Athos, Actes de Kastamonitou par Nicolas Oikonomides, Paris 1978, σσ. 74-84. Κώδικας 107 ῾Ιερᾆς Μονῆς Κασταμονίτου ῾Αγίου ῎Ορους, σσ. 176-178. Μαμαλάκης, ᾿Ιω., “Δοσιθέου Κωνσταμονίτου, Νέον ὑπόμνημα τῶν νεοφανῶν ἱερομαρτύρων καὶ ὁσιομαρτύρων”, ΓΠ 46 (1963) 334-335. Μπάκας, Γ., “῾Ο ῞Αγιος Νεομάρτυρας καὶ ᾿Εθνομάρτυρας Βενέδικτος”, ῾Ο ῞Αγιος Νικήτας 35 (᾿Ιούλιος 1993) 171-172. Χρυσοστόμου, Γ., “Οἱ ἅγιοι τῆς Θεσσαλονίκης”, στὸ Χαριστήριον τῷ Παναγιωτάτῳ Μητροπολίτῃ Θεσσαλονίκης κ.κ. Παντελεήμονι τῷ δευτέρῳ ἐπὶ τῇ συμπληρώσει εἰκοσαετοῦς ἐν Θεσσαλονίκῃ ποιμαντορίας (1974-1994), Θεσσαλονίκη 1994. σ. 916. Α.Κ. |