Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης
Αρχική Σελίδα Επικοινωνία Χρήσιμες Συνδέσεις Χάρτης Πλοήγησης Γλωσσάριο
 website clocks
αναζήτηση    

ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ

ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ,

συνεργάτης τοῦ ᾿Αποστόλου Παύλου

27 Σεπτεμβρίου καὶ 14 ᾿Απριλίου



Στὶς πηγές μας συναντοῦμε γιὰ πρώτη φορὰ τὸν ᾿Α-ρίσταρχο στὸ 19ο κεφ. τῶν Πράξεων, ὅπου ὁ Λουκᾆς περι-γράφει μὲ ἐξαιρετικὴ ζωηρότητα τὰ ἐπεισόδια τῆς ᾿Εφέσου. ῾Ο ἀργυροκόπος Δημήτριος εἶχε χολωθεῖ ἀπὸ τὴ μεταστρο­φὴ τῶν κατοίκων τῆς ᾿Εφέσου πρὸς τὴ νέα θρησκεία, τὴν ἀπώλεια τῆς πελατείας του, καὶ γι᾿ αὐτὸ ξεσήκωσε τὸ λαὸ ἐναντίον τοῦ Παύλου καὶ τῶν συνεργατῶν του ᾿Αριστάρχου καὶ Γαΐου.

Τὸν ᾿Αρίσταρχο μνημονεύει ὁ Παῦλος στὶς ἐπιστολές του πρὸς Κολοσσαεῖς (4, 10) καὶ Φιλήμονα (στ. 23). ῾Η ἔ­ρευνα ἔ­χει δείξει ὅτι ὁ ᾿Αρίσταρχος ποὺ ἀναφέρεται στὶς Πράξεις εἶναι ἕνα καὶ τὸ αὐτὸ πρόσωπο μὲ τὸν ᾿Αρίσταρχο τῶν ᾿Επιστολῶν. ᾿Επίσης οἱ ἑρμηνευτὲς δὲ δέχονται τὴν ἄπ­οψη τοῦ Δωρόθεου Τύρου, ὅτι ὁ ᾿Αρίσταρχος ἦταν ἕνας ἀπὸ τοὺς ῾Εβδομήντα (70) μαθητὲς τοῦ Κυρίου. Στὶς Πράξεις 27, 1 ἑξ. ρητὰ λέγεται ὅτι ὁ ᾿Αρίσταρχος ἦταν Μακεδόνας Θεσ­σαλονικεύς, καὶ κατὰ πᾆσα πιθανότητα ᾿Ιουδαῖος. ῾Οπωσ­δή­ποτε ὁ ᾿Αρίσταρχος ὑπῆρξε ἀπὸ τοὺς πρώτους μαθητὲς τοῦ Παύλου στὴ Θεσσαλονίκη καὶ φυσικὰ στὴν Εὐρώπη.

῾Ο μαθητὴς τοῦ Παύλου ἔμεινε μᾆλλον στὴ Θεσσα­λο­νίκη, ὅταν ὁ διδάσκαλός του ἔφυγε γιὰ τὴ Βέροια, ᾿Αθή­να καὶ ἀπὸ ἐκεῖ Κόρινθο. Στὴν Κόρινθο ὁ Παῦλος ἔμεινε δεκα­οκτὼ μῆνες, ὁ δὲ ᾿Αρίσταρχος εἶχε στενὸ σύνδεσμο μὲ τὸν Παῦ­λο. ᾿Επικρατέστερη εἶναι ἡ ἄποψη ἐκείνη, κατὰ τὴν ὁποία ὁ ᾿Αρίσταρχος ἦλθε στὴν ῎Εφεσο κομίζοντας χάρη τῶν Χριστιανῶν τῶν ῾Ιεροσολύμων τὴ “λογία”. Τὸ προϊὸν τοῦ ἐ­ράνου ἔφεραν οἱ Γάιος, Σεκοῦνδος καὶ ᾿Αρί­σταρχος. ᾿Απὸ τότε ὁ ᾿Αρίσταρχος γίνεται ὁ ἀχώριστος σύν­τροφος τοῦ Παύ­λου ὡς τὴ Ρώμη. Τοῦτο φαίνεται ἀπὸ τὶς ἐπιστολὲς τοῦ Παύ­λου πρὸς Κολοσσαεῖς καὶ Φιλήμονα.

Γιὰ τὴ δράση τοῦ ᾿Αριστάρχου ὡς ἐπισκόπου δὲν ἔ­χου­με σαφεῖς πληροφορίες. Μιὰ λατινικὴ παράδοση θέλει τὸν ᾿Αρίσταρχο ἐπίσκοπο Θεσσαλονίκης. Κατὰ τοὺς τρεῖς ὅμως πρώτους αἰῶνες μνημονεύονται τὰ ὀνόματα τριῶν ἐπι­σκόπων Θεσσαλονίκης, τοῦ Γαΐου, τοῦ ἁγίου Νικολάου καὶ τοῦ ἁγίου ᾿Αρτεμίου. Περισσότερες φαίνονται οἱ πιθα­νότη­τες γιὰ ἀρχιερατεία του στὴν ᾿Απαμεία τῆς Συρίας, διότι στὴν πόλη αὐτὴ μπορεῖ νὰ ὑπῆρξε ἕδρα ἐπισκοπικὴ ἀπὸ τοὺς ἀποστολικοὺς ἀκόμη χρόνους. Ρητὰ ὅμως πρῶτος ἐπί­σκοπος τῆς ᾿Απαμείας τῆς Συρίας ἀναφέρεται ὁ ᾿Αλφαῖος ἢ ᾿Αλ­φάιος τὸν τέταρτο αἰώνα. ῾Ο Συναξαριστὴς ἀναφέρει ὅτι ὁ ᾿Αρίσταρχος ὑπῆρξε ἐπίσκοπος τῆς ᾿Απαμείας τῆς Συρίας “καὶ ὅλους τοὺς ἐκεῖ εὑρισκομένους ἀπίστους ἐπέστρεψεν εἰς τὴν τῆς ἀληθείας καὶ εὐλαβείας ἐπίγνωσιν”.

Κατὰ μιὰ ἄλλη ἐκδοχὴ ὁ ᾿Αρίσταρχος ὑπῆρξε ἐπίσκο­πος ᾿Απαμείας τῆς Φρυγίας. Καὶ γιὰ τὴν μία περίπτωση καὶ γιὰ τὴν ἄλλη δὲν ὑπάρχουν σαφεῖς πληροφορίες. ῾Η παράδοση ἀναφέρει ὅτι ὁ ᾿Αρίσταρχος μετέβη στὴ Ρώμη. Συναντήθηκε ξανὰ μὲ τὸν Παῦλο καὶ τέλος συγκακο­πα­θήσας βρῆκε μαρ­τυρικὸ θάνατο ἐπὶ Νέρωνος.

Γιὰ τὴν ἀφοσίωσή του στὸ ἔργο τῆς ἱεραποστολῆς, τὶς περιπέτειές του “νὰ ἄγεται καὶ νὰ φέρεται καὶ νὰ πά­σχη κα­κῶς ὑβριζόμενος, τυπτόμενος καὶ γυμνητεύων”, γιὰ τὴ λι­τό­τητα τοῦ βίου του καὶ τὴν ἁπλότητα τῆς ἐνδυμα­σίας του, ἡ ᾿Εκκλησία τὸν ἀνεγνώρισε ὡς ἅγιο.

῾Η μνήμη του ἑορτάζεται τὴν 27η Σεπτεμβρίου, ἐνῶ τὴ 14η ᾿Απριλίου ὁ ᾿Αρίσταρχος συντιμᾆται μὲ τοὺς ἀπο­στό­λους Πούδη καὶ Τρόφιμο.

Οἱ στίχοι κατὰ τὴ 14η ᾿Απριλίου λέγουν:

“Τιμῶ τὸν ᾿Αρίσταρχον ὡς ἀριστέα καλῶς ἀριστεύ­σαντα μέχρι ξίφους”.

᾿Ενῶ τὴν 27η Σεπτεμβρίου συνεορτάζεται μὲ τὸν Μάρ­­κο τὸν Ζήνωνα, οἱ στίχοι λέγουν:

“῎Αριστος ᾿Αρίσταρχος ἐν μύσταις λόγου.

῎Αρξας ἄριστος ὡς ξένον ζήσας βίον”.

Α.Π.

...επιστροφή
Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης Κοινωνία της Πληροφορίας